De voordelen van oefentherapie voor specifieke doelgroepen

In de blog over osteoartritis ter gelegenheid van World Physio Day kwam het al kort aan bod: oefentherapie met behulp van krachttrainingsapparatuur. In deze blog gaan we wat dieper in op de mogelijkheden die dit biedt, niet alleen in de praktijk van de fysiotherapeut, maar ook op andere locaties.

Oefentherapie met behulp van krachttrainingsapparatuur

Het voordeel van oefentherapie met behulp van diverse krachttrainingsapparatuur is dat geschikte oefeningen in gedoseerde vorm kunnen worden aangeboden, zeker als er gebruikt wordt gemaakt van apparatuur met een hydraulisch systeem. Oefentherapie richt zich vooral op het verbeteren van flexibiliteit en kracht, zaken die van belang zijn voor verbetering of herstel van vele pathologieën. Maar ook voor gezonde mensen is flexibiliteit en kracht belangrijk, bijvoorbeeld met het oog op blessure- en valpreventie. Oefentherapie is dus in te zetten zowel voor preventie als voor zorg. Daarnaast is trainingsapparatuur ideaal bij groepstraining.

Praktisch gebruik van krachttrainingsapparatuur

Een fysiotherapeut met beschikking over diverse apparaten kan deze op verschillende manieren inzetten, denk hierbij aan:

• Oefentherapie als gerichte individuele revalidatie

• Kleine circuittraining voor specifieke doelgroepen, bijvoorbeeld senioren, COPD, artrose, reuma, postoperatief, etc.

• Volledige circuittraining in revalidatiecentra, verzorgingshuizen en ziekenhuizen.

Groepstrainingen voor specifieke doelgroepen zijn motiverend waardoor de patiënten gemakkelijker in beweging komen en langer in beweging blijven. Studies wijzen uit dat mensen met chronische klachten die aan krachttraining doen onder de deskundige begeleiding van een fysiotherapeut, hun kwaliteit van leven aanzienlijk zien verbeteren.¹  

Wat betreft de doelgroep senioren zijn er vanuit diverse wetenschappelijke studies aanwijzingen dat krachttraining bij ouderen een bijdrage kan leveren aan behoud van de botmineraaldichtheid en hiermee zorgt voor een verkleining van het risico op osteopenie en osteoporose.²

Ook andere aandoeningen behalen  gezondheidsvoordelen door het uitvoeren van gerichte oefentherapie. Duur- en krachttraining zijn beide essentiële onderdelen van longrevalidatie bij patiënten met COPD.³ 

Oefentherapie wordt ook algemeen aanbevolen voor het behandelen van knie-, heup- en handartrose. Het aangetoonde bewijs varieert echter per artrose locatie.⁴  

Een combinatie van kracht- en duurtraining resulteerde in aanzienlijke verbeteringen in spierkracht en cardio-respiratoir uithoudingsvermogen van reumatoïde artritis patiënten. Ook zag men positieve veranderingen in lichaamssamenstelling en functioneel vermogen. Langdurige training lijkt effectief te zijn in het verminderen van ziekteactiviteit en bijbehorende pijn.⁵ 

Er is ook steeds meer bewijs dat krachttraining die vroeg postoperatief aanvangt, veilig en effectief is met betrekking tot het herstel van de spierfunctie bij oudere patiënten die een acute of geplande operatie hebben ondergaan. ⁶ 

Maar niet alleen voor mensen met klachten en bij de fysiotherapeut is het handig. De apparatuur kan veel breder ingezet worden, zoals bij (begeleid) fitness of bijvoorbeeld in gemeenschappelijke sport- of ontspanningsruimtes.

LEES MEER OVER DOELGROEPEN TRAINING IN EEN FYSIOTHERAPIE PRAKTIJK

De voordelen van een hydraulisch systeem

Krachttraining met behulp van apparatuur is over het algemeen veiliger dan krachttraining met losse gewichten, en wel om twee redenen:

1. Er slingeren geen losse gewichten en gewichtsplaten in de ruimte rond.
2. De te maken beweging wordt bepaald en beperkt door het toestel, wat de kans op letsels bij foute uitvoering – zeker bij zwaardere gewichten – sterk vermindert.

Krachttrainingsapparatuur met hydraulische cilinders  biedt daarbovenop nog extra veiligheid, omdat het hydraulisch systeem de uit te voeren beweging niet alleen beperkt, maar ook controleert. Wanneer de weerstand te zwaar is en het gewicht niet meer gehouden kan worden, kan er gewoon gestopt worden met de oefening. Het toestel blijft in de laatste positie staan en er is geen gewichtsplaat die door de vermoeide of overbelaste spieren nog terug moet worden gebracht naar de startpositie. Ook dit reduceert de kans op letsel. 

Enkele andere voordelen van een hydraulisch systeem:

• De weerstand is eenvoudig aan te passen
• De weerstand is lichter en gelijkmatiger
• Rustige bewegingen tijdens de oefening worden mogelijk gemaakt
• Het genereert een hoger calorieverbruik, waardoor het efficiënter is voor afvalprogramma’s
• Vanwege de hoge mate van veiligheid is het geschikter voor bijvoorbeeld een sportruimte waar geen begeleidende fysiotherapeut aanwezig is

De voordelen van circuittraining

We noemden het hierboven al als een mogelijke toepassing van de krachttrainingsapparatuur bij specifieke doelgroepen en in instellingen zoals revalidatiecentra: circuittraining. Circuittraining is een manier van oefenen waarbij verschillende oefeningen achter elkaar worden uitgevoerd zonder of met een heel korte rustpauze, met als doel het vergroten van kracht en uithoudingsvermogen. Het hele lichaam komt hierbij afwisselend aan bod, waardoor diverse spiergroepen worden aangesproken. Doordat de oefeningen individueel aan te passen zijn als het gaat om intensiteit en frequentie, is circuittraining heel laagdrempelig. Dat dit soort training meestal in groepsverband plaatsvindt, is de kers op de taart dankzij het sociale en motiverende aspect ervan.

Belangrijke spiergroepen en een greep uit de bijbehorende specifieke spieren die aan bod kunnen komen:

• Buikspieren (m. rectus abdominis, m. obliquus externus abdominis)
• Rugspieren (m. erector spinae)
• Armspieren (m. triceps brachii, m. biceps brachii)
• Borst- en schouderspieren (m. pectoralis major, m. deltoideus)
• Heup- en kniespieren (mm. quadriceps, mm. hamstrings, m. poplitius, m. tensor fasciae latae, m. adductor magnus)
• Bilspieren (m. gluteus maximus)
• Kuit- en scheenbeenspieren (m. gastrocnemius, m. soleus, m. tibialis anterior)

Circuittraining met hydraulische apparatuur als optimale combinatie

Op basis van de bovengenoemde voordelen van het hydraulische systeem en circuittraining zou een combinatie van beide natuurlijk uiterst ideaal zijn. De lijn W-Move van Gymna, een serie van negen fitnessapparaten, voorziet in deze behoefte. Daarnaast heeft de lijn ook nog de volgende bijkomende voordelen:

• Verbreding aanbod in je praktijk door de mogelijkheid een nieuwe doelgroep  aanspreken te spreken, zoals ouderen of revalidatiegroepen 
• Compleet trainingsconcept (mogelijkheid om na afronding van therapie verder te sporten in praktijk in plaats van fitnesscentrum: van patiënt naar cliënt)
• Klantenbinding (inspelen op nieuwe behoeften)
• Weinig ruimte nodig (minder dan 20 m2)
• Gebruiksvriendelijk (oefeningen spreken voor zich)
• Eenvoudig te verplaatsen (compact design en eenvoudig op te stellen, waardoor ook handig voor multifunctionele ruimte)

Wil je graag meer informatie over de trainingsapparatuur van Gymna, in het bijzonder over de W-Move, neem dan vrijblijvend contact met ons op.

NEEM CONTACT OP

 

[1] Lacroix, A., Hortobágyi, T., Beurskens, R. et al. Effects of Supervised vs Unsupervised Training Programs on Balance and Muscle Strength in Older Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis. Sports Med 47, 2341–2361 (2017). https://doi.org/10.1007/s40279-017-0747-6 [2] Hong AR, Kim SW. Effects of Resistance Exercise on Bone Health. Endocrinol Metab (Seoul). 2018 Dec;33(4):435-444. doi: 10.3803/EnM.2018.33.4.435. PMID: 30513557; PMCID: PMC6279907 [3] Strength training increases maximum working capacity in patients with COPD – Randomized clinical trial comparing three training modalities, Karin Vonbank, et al. Respiratory Medicine, Volume 106, Issue 4, 2012 [4] Rehabilitation (exercise and strength training) and osteoarthritis: A critical narrative review, Christelle Nguyen, Marie-Martine Lefèvre-Colau, Serge Poiraudeau, François Rannou, Annals of Physical and Rehabilitation Medicine, Volume 59, Issue 3,2016 [5] The effects of strength and endurance training in patients with rheumatoid arthritis. Strasser, B., Leeb, G., Strehblow, C. et al. Clin Rheumatol 30, 623–632 (2011). https://doi.org/10.1007/s10067-010-1584-2 [6] Beyer N, Suetta C. [Older patients should be offered strength training early post surgery]. Ugeskrift for Laeger. 2013 Oct;175(41):2421-2424. PMID: 24630198.